نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

• علیرضا سمیعی اصفهانی ¹
• زهرا جلالی کیا ²
• جمشید خلقی ³

¹ دانشیار دانشگاه اصفهان

² دانشکده علوم انسانی گروه علوم سیاسی

³ دانشگاه آزاد شیراز

چکیده

هدف اصلی پژوهش پیش‌رو، بررسی علل و زمینه‌های شکل‌گیری گفتمان اصلاحات و جنبش دوم خرداد 1376 به عنوان یکی از کلان جنبش‌های تاثیرگذار بر ساختار جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی است. پرسش اصلی پژوهش این است که؛ «فرصت‌های سیاسی سالهای پایانی دهه 1360 و سالهای آغازین دهه 1370، چه تأثیری بر شکل‌گیری جنبش دوم خرداد 1376 گذاشته‌اند؟» در پاسخ به این پرسش تلاش می‌گردد با بهره‌گیری از مولفه‌های مفهومی رویکرد نظری جنبش‌های اجتماعی بویژه نظریات کسانی چون مک آدام، سیدنی تارو و چارلز تیلی، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گیرد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که فرصت‌های سیاسی همچون؛ فضای نسبتا باز سیاسی دهه 70، وجود سازوکارهای قانونی مشارکت سیاسی و دسترسی به سیستم، مرزبندی‌های سیاسی جدید میان نخبگان، شکنندگی اتحادهای سیاسی (صف‌بندی‌های سیاسی جدید) و همچنین متغیر خارجی (فرایند جهانی‌شدن و شرایط نظام بین‌الملل) نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری و پیروزی جنبش دوم خرداد 1376 داشته است». روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و ابزار تحلیل و تبیین موضوع، نظریه «ساختار فرصت‌های سیاسی» است. روش جمع‌آوری داده‌ها نیز، مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از منابع اینترنتی است.

کلیدواژه‌ها

• فرصت‌های سیاسی
• جبش اصلاحات
• دوم خرداد
• تعارض نخبگان
• صف‌بندی سیاسی

موضوعات

• علوم سیاسی

عنوان مقاله [English]

Explaining the causes and contexts of the formation of the reform movement based on the theory of political opportunity structure

نویسندگان [English]

• Alireza Samei esfahani ¹
• zahra Jalalikia ²
• Jamshid Kholghi ³

¹ Associate Professor, Isfahan University

² political Department of yasouj university

³ political Department of Azad university of shiraz

چکیده [English]

The main question of the research is "What effect did the political opportunities of the late 1980s and early 1990s have on the formation and success of the second Khordad movement of 1376/1997?" Based on this, an attempt is made to answer this question by using the conceptual components of the theoretical approach of social movements, especially the ideas of people like McAdam, Sidney Taro and Charles Tilly. The research findings show that political opportunities such as; The relatively open political space of the 70s, the existence of mechanisms for political participation and access to the system, new political demarcations among elites, the fragility of political alliances (new political alignments) and the changing role of external factors (the process of globalization and the conditions of the international system ) had a decisive role in the formation and victory of the second Khordad 1376movement". The research method is a qualitative type of causal explanation, and the tool for analyzing and explaining the issue is the theory of the structure of political opportunities. The data collection method is documentary and library study and use of internet resources

کلیدواژه‌ها [English]

• social movement
• political opportunities
• Khordad 2th
• elite conflict
• political alignment